Deset žena koje su promijenile svijet tehnologije

Ženska istorija je nerijetko sakriveni dio svjetske istorije, a zasluge žena su se redovno pripisivale muškarcima. Iako je napredak – napredak, i iako su brojni muškarci stotinama godina bili inspirisani ženama i ženskim umovima, neophodno je da poznajemo svoju istoriju i da kročimo stopama briljantnih žena koje su oblikovale svijet u kome živimo, znajući ko su one. #Zeneoduticaja Vam predstavljaju deset žena bez čijeg uticaja ne bi postojala tehnologija kakvu danas poznajemo.

Marija Đukanović djukanovic222@gmail.com

Ada Lovelace – prva svjetska programerka

Ada Lovelace

Ada Lovelace je bila kćerka pjesnika romantizma Lorda Byrona i njegove supruge Anne Isabelle-Byron. Njen matematički talenat je zablistao još u njenom ranom životu, a njene vještine i interesovanje za mašine doveli su do radnog odnosa sa Charles Babbage-om. Babbage je bio izumitelj "analitičke mašine", komplikovanog uređaja koji nikada nije stvoren, ali je ličio na elemente modernog kompjutera. Kao rezultat njenog rada na projektu, Ada se često naziva "prvim svjetskim kompjuterskim programerom". Upravo je njene bilješke o analitičkom stroju Alan Turing koristio kao oblik inspiracije za svoj rad na prvom modernom kompjuteru 1940-ih.

Grace Hopper – cijenjena kompjuterska naučnica

Grace Hopper

Neosporno poznata u svijetu tehnologije, kontraadmiral Grace M. Hopper bila je cijenjena informatičarka i jedan od prvih kompjuterskih programera bilo kog roda koji je radio na Harvard Mark I. Njen rad doveo je do razvoja COBOL-a, ranog programskog jezika koji se još uvijek koristi. Godine 1947. snimila je prvu stvarnu kompjutersku grešku na svijetu, a priča se i da je skovala frazu: „Često je lakše tražiti oproštaj nego dozvolu“.

Hedy Lamar – izumiteljka WiFi-ja

Hedy Lamarr

Hedy Lamar je bila samouka izumiteljka i filmska glumica, koja je 1942. godine dobila patent za svoj "tajni komunikacijski sistem", dizajniran uz pomoć kompozitora George Antheil-a. Ovaj sistem skakanja frekvencije bio je zamišljen kao način da se radio vođena torpeda skrenu sa kursa tokom rata, ali je ideja na kraju inspirisala Wi-Fi, GPS i Bluetooth tehnologije koje se danas jako često koriste.

Annie Easley – NASA-ina raketna naučnica

Annie Easley

Annie je bila NASA-ina raketna naučnica i pionirka za rodnu i rasnu raznolikost u STEM. Kada je primljena, bila je jedna od samo četiri zaposlena tamne boje kože u Laboratoriji. 34 godine kasnije, doprinijela je brojnim programima kao informatičarka, inspirisala mnoge svojim entuzijastičnim učešćem u terenskim programima i razbila barijere kao savjetnik za jednake mogućnosti zapošljavanja. Njen rad na projektu rakete Centaur dok je bila u NASA-i bio je od vitalnog značaja i postavio je temelje za lansiranje svemirskih šatlova u budućnosti.

Mary Wilkes – prva korisnica kućnog kompjutera

Mary Wilkes

Mary je bivša kompjuterska programerka i logička dizajnerka. Najpoznatija je po dizajniranju softvera za LINC, jedan od najranijih sistema interaktivnog personalnog računara. Njeno korištenje LINC-a kod kuće 1965. godine učinilo je prvim korisnikom kućnog računara, a njen rad je prepoznat u Nacionalnom muzeju računarstva, Bletchley Park.

Adele Goldberg - inspiracija za GUI

Adele Goldberg

Adele je imala ključnu ulogu u razvoju programskog jezika Smalltalk-80, koji je inspirisao prvi Apple računar. Koncepti koje su pokrenuli Adele i njen tim postali su osnova za grafičke korisničke interfejse (GUI) koje koristimo svaki dan.

Radia Perlman – Majka Interneta

Radia Perlman

Nazvana Majkom Interneta, Radia je osmislila algoritam koji stoji iza protokola Spanning Tree Protocol (STP), a koji je bio ključan u omogućavanju postojanja današnjeg interneta. Njen rad je izvršio ogroman uticaj na način na koji se mreže samoorganizuju i premještaju podatke, te postavljaju osnovna pravila internetskog prometa. Radia je održala glavne govore širom svijeta, a još uvijek je kompjuterska programerka i inženjerka za Dell EMC.

Katherine Johnson - NASA-ina matematičarka

Katherine Johnson

Katherine-ina analiza putanje kao matematičarke za NASA-u bila je ključna za uspijeh prvog američkog svemirskog leta. Njeni složeni ručni proračuni su takođe bili od enormnog značaja u budućim svemirskim misijama, uključujući prvog Amerikanca u orbiti, John Glenn-a. Katherine Johnson je ručno pokrenula brojeve programirane za let u kompjuteru u NASA-i, na Glennov zahtev. Katherine se sjeća da je on tom prilikom rekao „Ako ona kaže da su dobri... onda sam spreman da idem.” U 97. godini, predsjednik Obama joj je dodijelio Predsjedničku medalju slobode, najveće američko civilno priznanje.

Karen Spärck-Jones – pionirka informacionih tehnologija

Karen Spärck Jones

Karen je bila pionirka informacionih tehnologija, a njen rad je jedan od najcitiranijih u svojoj oblasti. Njen razvoj Inverzne učestalosti dokumenata (IDF), faktora težine koji procjenjuje koliko je riječ važna za dokument, sada je standardan u web pretraživačima i koristi se za rangiranje relevantnosti dokumenta za upit za pretraživanje. Dobila je veoma cijenjenu Lovelace medalju 2007. godine.

Elizabeth Feinler – izumiteljka prvobitnog pretraživača

Elizabeth Feinler

Između 1972. i 1989. godine, Elizabeth je vodila Mrežni informacioni centar (NIC) u Kaliforniji, koji je pomalo ličio na praistorijski Google. NIC je bio prvo mjesto koje je objavilo resurse i direktorije za Internet, razvijajući originalne direktorije "bijele stranice" i "žute stranice". Njena grupa je takođe razvila šemu imenovanja domena .com, .edu, .gov, .net i mnoge druge koje danas tako često koristimo.